Klimaatverandering dwingt ons te innoveren. Dit heeft de laatste jaren geleid tot diverse duurzame alternatieven en denkwijzen. Eén daarvan is multifunctionaliteit. Enkelvoudig landgebruik wordt steeds vaker vervangen door multifunctioneel landgebruik. Ook natuurlijke materialen worden steeds vaker multifunctioneel ingezet. In haar afstudeeronderzoek, laat Joana zien wat de impact is van deze werkwijze. Ze gaat in op de invloed van deze werkwijze op de samenwerking tussen verschillende publieke en private partijen.

De multifunctionele aanpak is gebaseerd op samenwerking tussen verschillende actoren die hun middelen delen om ieder hun eigen doelen te bereiken. Joana ontdekte dat multifunctionaliteit leidt tot voordelen voor alle partijen wanneer deze doelen onderling afhankelijk zijn, omdat inzet voor het ene doel ook bijdraagt aan een ander doel. Daarnaast onderbouwt ze dat interne en externe neveneffecten een grote rol spelen in zulke samenwerkingen, terwijl neveneffecten nauwelijks worden beschreven in bestaande literatuur.

‘In mijn thesis onderzoek ik hoe neveneffecten samenwerking kunnen versterken aan de hand van twee case studies: De Doorbraak en Koninklijke Cosun. De Doorbraak is een bewonersinitiatief dat een betegelde straat in Rotterdam transformeerde in een groenstrook. Deze groenstrook buffert water, waardoor de wijk minder vaak kampt met blank staande straten en de temperatuur in de zomer aangenamer is. Koninklijke Cosun is een bedrijf dat suiker produceert. Cosun zet zijn organische restproducten in om andere producten te maken. In mijn thesis focus ik op hun samenwerking met boeren, omdat dit laat zien dat de neveneffecten van de ene actor voordelen kan opleveren voor de ander.

Wat deze twee case studies laten zien, is dat neveneffecten actief kunnen worden ingezet om nieuwe doelen te realiseren. Bij de Doorbraak, bijvoorbeeld, is de groenstrook voornamelijk ontwikkeld om de openbare ruimte aangenamer te maken. Een neveneffect daarvan is dat de druk op het riool minder wordt, waardoor de gemeente niet meer hoeft te investeren in een nieuw riool en het waterschap minder water te verwerken krijgt. Het waterschap besloot daarom mee te betalen aan de ontwikkeling van de Doorbraak en de gemeente aan het onderhoud ervan. Het actief inzetten van neveneffecten om nieuwe doelen te bereiken, zorgt voor langdurige samenwerking en stimuleert nieuwe actoren, die goed gebruik kunnen maken van de neveneffecten, om aan te haken. Bovendien leidt het tot een duurzame wijze van samenwerking doordat materialen en middelen zo efficiënt mogelijk worden ingezet.’

Geschreven door afstudeerder:  Joana Sá Pessoa