In veel gemeenten vindt de discussie plaats over het terugdringen van regels en het afschaffen van dikke beleidsnota’s. Gemeenten uiten daarnaast vaak de wens om meer met andere partijen samen beleid te maken en uit te voeren. In het kader van de huidige en komende bezuinigingsronde is de behoefte aan – maar ook de noodzaak van – een efficiënte beleidsfunctie steeds groter. Het kan ook slimmer en effectiever. (Gepubliceerd in B&G Magazine oktober 2010)
Beleidsmedewerkers hebben een lastige positie. Ze leveren niet direct zichtbaar resultaat op straat, maar ze zijn wel belangrijk voor het analyseren van maatschappelijke problemen en het bepalen van effectieve maatregelen voor de gemeente. Beleidsmedewerkers zijn niet alleen verantwoordelijk voor het opstellen van beleid, maar ook voor een effectieve overdracht naar de uitvoering. Ze maken nota’s, zorgen voor inhoudelijk advies en stemmen af met andere overheden en externe partijen. Interne en externe samenwerking is daarbij van cruciaal belang. Om de rol en inzet van beleid te veranderen, is het van belang gewoonten en reflexen van de huidige werkwijze in kaart te brengen. In dit artikel geven we de uitkomsten van een analyse van de beleidsfunctie in het ruimtelijk domein van de gemeente Dordrecht. Uit die analyse blijkt dat er meerdere reflexen zijn, die niet altijd productief zijn.
Het bedenken van mogelijkheden voor slimmer en effectiever beleid maken, is geen eenvoudige opgave. Het gaat om het doorbreken van jarenlange gewoonten en reflexen. Het is onze ervaring dat het helpt als medewerkers zelf op zoek gaan naar deze mechanismen. De te nemen stappen zijn: analyseer met medewerkers bestaande reflexen; bedenk mogelijkheden voor nieuw en alternatief beleid; selecteer kansrijke dossiers om de nieuwe werkwijze toe te passen (pilots); vertaal uitkomsten van pilots naar een gemeentebrede werkwijze. Aangezien het gaat over het doorbreken van oude en vertrouwde patronen, is een coachende en doortastende wijze van sturen door het management essentieel om de aanpak tot een succes te maken.