Verplaats je in het belang van alle partijen

Matté Egging werkte in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat namens AT Osborne aan een handreiking voor de stresstest Ruimtelijke Adaptatie. Gemeenten, waterschappen, inwoners en andere geïnteresseerden zien daarmee in één oogopslag hoe kwetsbaar hun woonplaats is voor de gevolgen van klimaatverandering. De stresstest vormt daarmee een fundament voor de maatregelen die Nederland klimaatbestendig moeten houden. “Het gaf mij een goed gevoel om hier aan bij te dragen”, aldus Matté. “Waarom? Omdat klimaatadaptatie iedereen raakt.”

In zijn jeugd reed Matté, achterin de auto van zijn ouders op weg naar opa en oma, vaak over de A12. Het viel hem op dat langs de snelweg kantoren en loodsen leeg stonden, terwijl tegelijkertijd bedrijventerreinen werden uitgebreid met precies diezelfde soorten gebouwen. “Fascinerend”, herinnert hij zich. “Ik dacht vanaf de achterbank: waarom heeft een boer zijn groene weiland hiervoor moeten opgeven? Dit soort observaties bleef ik maken. Wat ik om mij heen zag, zette mij aan het denken. Dat is altijd zo gebleven. Nederland is een klein, dichtbevolkt land. We moeten dus goed omgaan met de schaarse ruimte. Daarom ben ik Ruimtelijke Planning gaan studeren. Ik kwam er toen achter dat ik mij het liefste bezig houd met het waarom van plannen, niet per se met de uitvoering. Als ik betrokken ben bij een nieuwe snelweg, wil ik meedenken over de elementaire vragen: wat is het beste traject en waarom? En is het misschien niet beter om in plaats van een snelweg een spoorlijn aan te leggen?”.

Echte verbindingen
Vanuit die motivatie solliciteerde Matté bij AT Osborne, nu vier jaar geleden. Een groot project waaraan hij sindsdien heeft meegewerkt, speelt op het gebied van klimaatadaptatie: het aanpassen van onze omgeving aan de gevolgen van klimaatverandering. In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werd een stresstest ontwikkeld, waarmee gemeenten en waterschappen in kaart kunnen brengen waar hun kwetsbaarheden liggen. “We hadden te maken met heel veel betrokken partijen; van waterschappen, provincies en gemeenten tot het KNMI, het RIVM en onderzoeks- en ingenieursbureaus. Veel van die partijen zijn gewend om vooral vanuit hun eigen rol te denken. Het is dan lastig om echte verbindingen tot stand te brengen. Maar dat is nu precies waar mijn kracht ligt, en ook die van mijn collega’s. Het is een kwestie van je verplaatsen in de vraag waarom het voor hen van belang is om mee te werken, soms nog voordat ze dat zelf precies weten. Als je dat vervolgens omzet in overtuigend verhaal, breng je partijen bij elkaar en kunnen zij samen stappen zetten.”

Iedereen nodig
Dat is des te belangrijker, omdat klimaatadaptatie een groot thema is. “Het raakt iedereen en niemand kan het in zijn eentje oplossen”, weet Matté. “Iedereen heeft elkaar nodig, iedereen moet zijn steentje bijdragen. Bewoners moeten hun tuintjes vergroenen, de GGD moet erop bedacht zijn dat er meer gezondheidsrisico’s zoals smog kunnen ontstaan, gemeenten en waterschappen moeten plannen ontwikkelen en aanpassingen doorvoeren. En ga zo maar door. Wat dat betreft heeft zo’n lange, bovengemiddeld warme en droge zomer als in 2018 ook een positief effect. Het was voor veel mensen een eyeopener. Boeren mochten hun land niet besproeien, vrachtschepen konden door het lage waterpeil van de rivieren niet meer varen, voetbalvelden waren niet meer bespeelbaar, mensen lagen ’s nachts wakker van de hitte en waren overdag minder productief …. ineens begreep iedereen het. Het klimaat verandert en dat heeft gevolgen voor ons allemaal. Gemeenten en waterschappen moeten maatregelen nemen om die gevolgen op te vangen. Met onze stresstest hebben wij daarvoor een fundament gelegd. Het brengt per gebied in kaart welke problemen zich voor zullen doen, of zich nu al voordoen. Op basis daarvan kan weloverwogen actie worden ondernomen.”

Echt wel trots
De ontwikkeling van de stresstest ging van start direct na Prinsjesdag 2017, vanuit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. Februari 2018 was de handreiking voor de stresstest*, na een maandenlang en intensief traject, gereed om online te gaan. Mooi moment voor Matté: hij ontving een mailtje van zijn opdrachtgever, met de link naar de kersverse website. “Ik weet nog dat ik het aanklikte en rechts op de homepage las ‘deze handreiking is in opdracht van het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie opgesteld door AT Osborne’. Het instrument waarmee gemeenten en waterschappen in 2019 hun klimaat-stresstest gedaan moeten hebben, was vanaf dat moment klaar voor gebruik. Ik ben er echt wel trots op dat ik daar een bijdrage aan heb geleverd. Want dit gaat op de lange termijn helpen om Nederland leefbaar te houden, voor iedereen die er woont.”

* Zie voor de handreiking: https://ruimtelijkeadaptatie.nl/stresstest/handreiking