Sinds 1 juli 2016 kunnen aanbestedingsplichtige overheden een innovatiepartnerschap aangaan met bedrijven. Doel van een innovatiepartnerschap is om samen met marktpartijen innovatieve producten, diensten of werken te ontwikkelen en het resultaat daarvan vervolgens aan te kopen.

Aanleiding voor de introductie van het innovatiepartnerschap was de constatering vanuit Europa dat bij aanbestedingen meer ruimte moest komen voor innovatie en duurzaamheid. De aankoop van innovaties door overheden speelt volgens Europa namelijk ‘een centrale rol in het verbeteren van de efficiëntie en de kwaliteit van overheidsdiensten en vormt een antwoord op grote maatschappelijke uitdagingen’.

Kunnen we voorzichtig concluderen dat het innovatiepartnerschap na een stille opmars klaar is voor een groeispurt?

Ruim drie jaar na dato kunnen we concluderen dat overheden niet direct warm liepen voor het innovatiepartnerschap. Er was lange tijd veel onzekerheid over de (on)mogelijkheden; zowel op juridisch vlak als bij de uitvoering in de praktijk. Zo ontstond meermaals discussie over de vraag of in een specifiek geval nu daadwerkelijk sprake was van een voor een innovatiepartnerschap vereiste ‘nieuwe of aanmerkelijke verbetering’. Deze onzekerheid en discussies zorgden aanvankelijk in ieder geval voor terughoudendheid bij veel overheden.

Inmiddels zijn er 30 innovatiepartnerschappen gepubliceerd op TenderNed, waarvan 15 in het afgelopen jaar. Kunnen we voorzichtig concluderen dat het innovatiepartnerschap na een stille opmars klaar is voor een groeispurt?

Femke en Gerben kwamen tot een aantal voorlopige conclusies op basis van de data uit TenderNed. Die zijn op 22 november gepubliceerd op Cobouw.nl.

Innovatiepartnerschap in de praktijk

Voorbeelden in de gezondheidszorg

• In Denemarken was het allereerste innovatiepartnerschap in Europa. Het Markedsmodningsfonden (marktontwikkelingsfonds) startte de procedure samen met de gemeenten Albertslund, Esbjerg en Frederikssund. Het doel van deze aanbesteding is het ontwikkelen van een methode om het uitdrogen van ouderen te monitoren. Veel ouderen belanden in het ziekenhuis met uitdrogingsverschijnselen. Een nieuwe technologie moet deze verschijnselen eerder signaleren en ziekenhuisbezoeken voorkomen. De deelnemende gemeenten kunnen dankzij het innovatiepartnerschap de innovatieve oplossing na het ontwikkeltraject op grote schaal inkopen. De geraamde waarde van dit innovatiepartnerschap was ongeveer 10 miljoen euro.
• Sanquin heeft een innovatiepartnerschap benut om te voorzien in de behoefte aan tijdelijk ICT personeel.

Voorbeelden op gebied van onderwijs & onderzoek

• Innoveren voor de Campus van Morgen
• Innovatiepartnerschap: duurzame samenwerking voor een duurzame campus-toekomst
• In onderwijsland wordt – met de gangbare procedures en binnen beschikbare budgetten – vrijwel nooit een schoolgebouw gerealiseerd dat aan de hoogste duurzaamheidsstandaarden voldoet. De gemeente Hof van Twente brengt daar met zijn Groene Droom verandering in. De ambitie is het realiseren van het meest duurzame project binnen Europa: de bouw, onderhoud en exploitatie van twee klimaatneutrale kindcentra. Met een innovatiepartnerschap doet de gemeente een beroep op de innovatiekracht van de markt. Clemens Volker, projectleider bij de gemeente Hof van Twente vertelt hoe het innovatiegerichte inkooptraject is doorlopen.
• TU Eindhoven heeft een Innovatiepartnerschapprocedure benut voor het aanbesteden van een ‘widefield and laser scanning microscope’.