Op 1 september is de Klimaatwet in werking getreden. Groot nieuws! Het initiatief wetsvoorstel werd drie jaar geleden ingediend door een aantal Kamerleden. De Klimaatwet biedt een kader voor het ontwikkelen van beleid, gericht op onomkeerbaar en stapsgewijs terugdringen van de Nederlandse emissies van broeikasgassen, om wereldwijde opwarming van de aarde en de verandering van het klimaat te beperken.

Wat regelt de Klimaatwet?

De Klimaatwet is een vrij compacte wet, waarin de afspraak van het Klimaatverdrag van Parijs (12 december 2015) is opgenomen. In 2050 moet de CO2-uitstoot teruggedrongen zijn met 95% ten opzichte van 1990. Als tussendoel is in de Klimaatwet opgenomen 49% CO2-reductie ten opzichte van 1990 in 2030. Om die doelen te bereiken, bevat de Klimaatwet een aantal instrumenten.

Het Rijk moet verplicht een Klimaatplan opstellen, waarin de hoofdzaken van het beleid voorde realisering van de doelstellingen zijn opgenomen, voor de komende tien jaar. Het klimaatplan moet onder andere maatregelen bevatten om de doelstellingen te realiseren. Ook moet een beschouwing worden gegeven over de verwachte besparing op het energiegebruik en het verwachte aandeel hernieuwbare energie. Minstens zo belangrijk is dat het klimaatplan ook een beschouwing moet bevatten over de gevolgen van het klimaatbeleid voor huishoudens, bedrijven en overheden.

Het eerste klimaatplan moet in 2019 worden vastgesteld en geldt voor de periode van 2021 tot 2030. Minimaal eens in de vijf jaar moet het plan herzien worden. Bij de voorbereiding van dit plan worden burgers, bedrijven en lokale overheden betrokken.

Om de voortgang te bewaken van de realisering van het klimaatbeleid, voert het Planbureau voor de Leefomgeving jaarlijks een Klimaat- en energieverkenning uit. In deze verkenning wordt in ieder geval ingegaan op de emissie(reductie) van CO2-uitstoot en de effectiviteit van de genomen maatregelen. Naar aanleiding van dit monitoringsrapport stuurt de Minister een klimaatnota naar de Tweede Kamer, samen met de verkenning, waarin hij verantwoording aflegt over het gevoerde beleid. Die nota gaat onder andere in op de resultaten van de Klimaat- en energieverkenning en de vraag of die aanleiding geeft voor de herziening van het klimaatplan. Met deze cyclische aanpak wordt geborgd dat de doelstellingen binnen handbereik blijven.

Heeft de Klimaatwet ook gevolgen voor burgers, bedrijven en overheden?

De Klimaatwet heeft geen directe gevolgen voor burgers, bedrijven en overheden. De Klimaatwet bevat vooral verplichtingen voor het Rijk. Wel geeft het burgers, bedrijven en overheden de mogelijkheid om te participeren bij de voorbereiding van het klimaatplan. Indirect kan het klimaatplan wel grote gevolgen hebben. De daarin opgenomen maatregelen kunnen namelijk ook voorstellen van normering, beprijzing en subsidiëring inhouden. Als die zijn uitgewerkt in wet- en regelgeving, zijn burgers en bedrijven daar wel aan gebonden. Ook decentrale overheden zijn niet direct gebonden aan de Klimaatwet, maar moeten wel uitvoering geven aan de klimaatplannen. Ook hebben decentrale overheden in het Klimaatakkoord afgesproken om Regionale Energiestrategieën en warmtransitievisies op te stellen en moeten zij aan de slag met de Omgevingswet.

Deze blog is ook gepubliceerd op Omgevingsweb.nl.