Eerste hulp bij ongewenste omgangsvormen
Sinds 1 januari 2019 is binnen AT Osborne een vertrouwenspersoon actief. Aan consultant Carolien Koek de eer deze nevenfunctie als eerste in te vullen. Het doel: ongewenste omgangsvormen (en daaruit voortvloeiende onveilige situaties) voorkomen en uit de wereld helpen.
In Nederland heeft gemiddeld 25% van het ziekteverzuim te maken met psychosociale arbeidsbelasting. Dat wil zeggen: psychische klachten, overspannenheid of burn-out als gevolg van een hoge werkdruk of ongewenste omgangsvormen. Volgens de Arbowet is elke werkgever verplicht om dit zoveel mogelijk te beperken. Het is echter niet verplicht om dit te doen met de instelling van een vertrouwenspersoon. Waarom heeft AT Osborne hier toch voor gekozen? “Het alternatief”, antwoordt Carolien, “was een gedragscode. Maar daar gaat iets beklemmends van uit. Dat past niet bij AT Osborne. Wij zijn meer van de persoonlijke aanpak. Een vertrouwenspersoon sluit daar beter op aan.”
4 x ‘ongewenst’
Waar mensen samenwerken bestaat de kans op ongewenste omgangsvormen. Onder dit begrip vallen seksuele intimidatie/ongewenste intimiteiten, pesten, agressie/geweld en direct/indirect onderscheid in de zin van discriminatie. Risico verhogende factoren zijn onder meer scheve verhoudingen (bijvoorbeeld tussen man en vrouw), werken buiten kantooruren en situaties waarbij werk en privé door elkaar lopen. Ook bij AT Osborne komen ongewenste omgangsvormen voor. “Collega’s die hier last van hebben, kunnen in beginsel ook naar hun manager stappen om het aan te kaarten”, vertelt Carolien. “Maar als ze dat lastig vinden, of als die manager er zelf bij betrokken is, of als ze willen dat de vertrouwenspersoon het weet, kunnen ze bij mij terecht. Vertrouwelijk en anoniem.”
(Geen) kwade opzet
Een vastomlijnde procedure is er niet, elke situatie is immers anders. Iedereen die dat wil, kan Carolien bellen, mailen of aanspreken. Ze heeft in het eerste halve jaar nog geen echte meldingen binnen gekregen, maar wel verzoeken van medewerkers om een gesprek. “In veel gevallen van ongewenste omgangsvormen is naar mijn idee geen sprake van kwade opzet. Een eerste stap zal daarom vaak zijn om het bespreekbaar te maken. Met degene die last heeft van het betreffende gedrag kijk ik naar een passende manier. Dat kan een gesprek zijn met de persoon die het ongewenste gedrag vertoont. Op verzoek kan ik bij zo’n gesprek aanwezig zijn. Ik vervul geen bemiddelende rol, maar ben er voor de medewerker die zich bij mij meld. Mocht deze aanpak niet tot het gewenste resultaat leiden, dan gaan we op zoek naar een andere passende oplossing.” De situatie kan dan ook worden aangemeld bij de Klachtencommissie van AT Osborne. Daar wordt de zaak verder opgepakt.
Vliegwiel
Carolien denkt dat AT Osborne baat heeft bij een vertrouwenspersoon. “Je maakt daarmee als organisatie duidelijk dat je belang hecht aan, en werk maakt van, een veilige omgeving voor alle medewerkers. In feite vorm ik een vliegwiel om situaties bespreekbaar te maken. Er gaat denk ik ook een preventieve werking van uit. Het feit dat ik er ben, leidt ertoe dat mensen nadenken over hun gedrag.” In dat opzicht is het dus belangrijk dat iedereen weet dat de vertrouwenspersoon er is. Carolien is daarom blij met de hoge opkomst op haar lunchlezing. “Daar waren ruim vijftig collega’s bij aanwezig. Ik merkte dat er echt interesse is in dit onderwerp.” De instelling van de vertrouwenspersoon vormt ook een logische vervolgstap op het diversiteits- en inclusiebeleid van AT Osborne. Het geeft concreet invulling aan het uitgangspunt dat iedereen mag vertrouwen op een veilige werkomgeving.
Gecertificeerd
Het is geen toeval dat de vertrouwenspersoon een vrouw is, weet Carolien. “De verwachting vanuit de directie was dat meer vrouwen dan mannen behoefte hebben aan een vertrouwenspersoon. Als die persoon dan zelf ook een vrouw is, maakt dat het wat laagdrempeliger voor hen.” Toen Carolien ervoor gevraagd werd, hoefde ze niet lang na te denken. “Het is een rol die mij van nature ligt. Als consultant fungeer je bij klanten sowieso al vaak als een soort praatpaal. Maar ook binnen AT Osborne had ik altijd al veel gesprekken met collega’s, over allerlei onderwerpen. Daar kon ik toen niet zoveel mee, maar nu wel.” Carolien neemt haar nevenfunctie serieus en behaalde daarom het certificaat ‘Vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen’ van de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen. “Ik vind het goed dat AT Osborne op deze manier werkt aan een veilige omgeving voor alle collega’s. Het stimuleert de bewustwording rondom het onderwerp en zal denk ik veel ongewenste situaties voorkomen. Maar als die zich toch voordoen, en collega’s benaderen mij omdat ze behoefte hebben aan ondersteuning, dan ben ik er voor ze.”