Con­sor­ti­um Kamp Cir­cu­lair wint aanbesteding

Kamp C, het Pro­vin­ci­aal Cen­trum voor Duur­zaam­heid en Inno­va­tie in de Bouw, heeft Kamp Cir­cu­lair aan­ge­duid als bouw­con­sor­ti­um voor de bouw van een cir­cu­lair bedrijfs­ge­bouw. Het con­sor­ti­um, met bouw­be­drijf Ben­eens uit Olen als trek­ker, zal het eer­ste vol­le­dig cir­cu­lai­re bedrijfs­ge­bouw in Vlaan­de­ren bouwen.

Afbeel­ding: schets­ont­werp eer­ste cir­cu­lai­re bedrijfs­ge­bouw Vlaanderen 

Met het nieu­we gebouw, dat de naam ’t Cen­trum krijgt, wil Kamp C het prin­ci­pe van cir­cu­lair bou­wen in Vlaan­de­ren intro­du­ce­ren. Dat houdt onder meer in dat het gebouw en de bouw­ma­te­ri­a­len her­ge­bruikt kun­nen wor­den. Ook voor de aan­be­ste­ding werd er geop­teerd voor een cir­cu­lai­re aanpak.

Cir­cu­lair aanbesteden

“In plaats van gede­tail­leerd uit te schrij­ven hoe het gebouw er zou moe­ten uit­zien en wel­ke mate­ri­a­len en tech­nie­ken daar­voor gebruikt moesten wor­den, kozen we voor een func­ti­o­neel pro­gram­ma”, zegt Kamp C‑voorzitter Kath­leen Hel­sen. “We heb­ben de kan­di­da­ten voor­al ver­teld wat Kamp C wil kun­nen doen met het nieu­we gebouw. We heb­ben slechts enke­le mini­mum­ei­sen, zoals een opti­maal (her)gebruik van gebouw en com­po­nen­ten, uit­ge­schre­ven zon­der te zeg­gen hoe alles pre­cies moet gebeu­ren. De kan­di­da­ten kon­den dat onder­deel dus zelf invullen.”

Ook prijs was geen fac­tor, want voor­af werd al aan­ge­ge­ven wat het bud­get is: 1 mil­joen euro inves­te­rings­bud­get en een ope­ra­ti­o­neel bud­get van 1 mil­joen euro, ver­deeld over de loop­tijd van de opdracht. Die loopt voor een peri­o­de van 20 jaar, waar­door het win­nen­de con­sor­ti­um niet enkel instaat voor het ont­werp, maar ook het toe­kom­stig onder­houd en de energievoorziening.

Kamp Cir­cu­lair

Het offi­ci­ë­le aan­be­ste­dings­pro­ces start­te in novem­ber 2018. Zeven con­sor­tia schre­ven zich in voor de selec­tie­fa­se. Uit­ein­de­lijk wer­den drie con­sor­tia geko­zen voor de twee­de fase. Hun voor­stel­len wer­den uit­ein­de­lijk op drie cri­te­ria beoor­deeld: het schets­ont­werp en inpas­sing in de omge­ving, de mate van cir­cu­la­ri­teit en het plan van aan­pak. Vol­gens het beoor­de­lings­team scoor­de con­sor­ti­um Kamp Cir­cu­lair het hoogst op de criteria.

Kamp Cir­cu­lair heeft aan­ne­mer Ben­eens uit Olen als trek­ker. Ver­der maken TEN, Streng-th, Muur­tuin, West Archi­tec­tuur, Tener­ga en VITO deel uit van het team. Hun ont­werp gaat uit van een grid­s­truc­tuur, waar­bij twee vas­te ker­nen wor­den gebruikt. Daar­in zit­ten de trap­pen, lif­ten en sani­tai­re blok­ken. Alles rond die ker­nen is flexi­bel en mak­ke­lijk aan­pas­baar. Wat de ene dag een kan­toor is, kan zo de ande­re dag een open ont­moe­tings­ruim­te worden.

Het hele gebouw is boven­dien demon­ta­bel. Als er na 20 jaar aan­pas­sin­gen nodig zijn aan het gebouw, kun­nen alle ele­men­ten een­vou­dig gede­mon­teerd wor­den en elders opge­bouwd. Ver­der wor­den er duur­za­me en her­bruik­ba­re mate­ri­a­len gebruikt en is het gebouw een expo voor cir­cu­lair bouwen.

Wat bete­kent cir­cu­lai­re eco­no­mie voor Fanauw
Al lan­ge­re tijd is duur­zaam­heid een per­soon­lijk aan­dachts­ge­bied. In steeds gro­te­re mate lukt het mij betrok­ken te zijn bij duur­za­me opdrach­ten, of bij opdrach­ten waar duur­zaam­heid een belang­rij­ke rol speelt. De laat­ste paar jaar speelt de cir­cu­lai­re eco­no­mie, en voor­al het cir­cu­lair bou­wen, een steeds gro­te­re rol in het duur­zaam­heids­vraag­stuk. Ik heb het geluk dat ik bij meer­de­re pro­jec­ten betrok­ken ben, waar cir­cu­la­ri­teit als cen­tra­le doel­stel­ling wordt gezien, bijvoorbeeld:

Het eer­ste cir­cu­lai­re gebouw van Bel­gië voor Kamp C in Vlaan­de­ren. Ik vind het in dit pro­ject mooi om te zien dat de win­nen­de inschrij­ving zelf ook inves­teert om het cir­cu­lai­re gebouw gro­ter te maken en zelf deels te exploiteren.

Een cir­cu­lai­re, gas­lo­ze school. Dit pro­ject is in voor­be­rei­ding en bin­nen­kort komt er een markt­con­sul­ta­tie. Het is hoop­ge­vend om te zien dat zowel gemeen­te als school­be­stuur vier­kant ach­ter het cir­cu­lai­re gedach­te­goed staan, ook als dit leidt tot inno­va­tie­ve stap­pen en nieu­we uitgangspunten.

Betrok­ken­heid AT Lawy­ers en AT Osborne

Als onder­deel van het con­sor­ti­um ATP (met Alba Con­cepts, Turn Too en PLEK­voor) advi­seer­de Fanauw Hop­pe juri­disch en stra­te­gisch over de aan­be­ste­dings­stra­te­gie en ‑stuk­ken. Hij heeft de DBM-con­trac­ten opge­steld en vorm gege­ven. Voor spe­ci­fie­ke loka­le con­text heeft hij samen­ge­werkt met AT Osbor­ne Bel­gië en GSJ Advo­ca­ten in Antwerpen.

Waar­om zou vol­gens Fanauw ieder­een met cir­cu­la­ri­teit bezig moe­ten zijn?
De tijd van pra­ten en beschou­wen is voor­bij. We gaan het nu gewoon doen! In het Urgen­da-arrest is het mooi ver­woord, waar­bij ik het bre­der zie dan alleen CO2-reduc­tie, maar juist ook cir­cu­lair: “er is spra­ke van een reë­le drei­ging van een gevaar­lij­ke kli­maat­ver­an­de­ring, waar­door er een ern­stig risi­co bestaat dat de hui­di­ge gene­ra­tie inge­ze­te­nen zal wor­den gecon­fron­teerd met ver­lies van leven en/of ver­sto­ring van het gezinsleven.”

Ik vond het daar­bij mooi om te lezen dat de Hoge Raad de ver­ant­woor­de­lijk­heid breed ziet: ieder is ver­ant­woor­de­lijk het zij­ne te doen. Deel­ver­oor­za­king maakt ook deel­ver­ant­woor­de­lijk. En ten slot­te is dui­de­lijk dat iede­re bij­dra­ge telt: iede­re reduc­tie van de uit­stoot van broei­kas­gas­sen heeft een posi­tief effect op het tegen­gaan van een gevaar­lij­ke kli­maat­ver­an­de­ring. Geen enke­le reduc­tie is verwaarloosbaar.

Wil je ook meer doen met cir­cu­la­ri­teit? Fanauw geeft 3 gou­den tips:

1. Durf de markt uit te dagen. Bij­voor­beeld door aan te beste­den op ambi­tie. Voor cir­cu­lai­re pro­jec­ten en cir­cu­lai­re opdracht­ge­vers, zijn er genoeg inno­va­tie­ve par­tij­en bereid inspan­nin­gen te leveren.
2. De vruch­ten pluk je pas echt goed met lang­du­ri­ge samen­wer­king. Dus: 
   • inte­greer in de opdracht de ver­schil­len­de fases: ont­werp, rea­li­sa­tie, maar ook onder­houd en waar moge­lijk energielevering;
   • als er meer­de­re opdrach­ten aan­ko­men, selec­teer dan één of enke­le par­tij­en in een raamovereenkomst/samenwerkingsovereenkomst. Dit zorgt voor geza­men­lijk belang, groei­pad, inno­va­tie en con­ti­nue verbetering
3. Zet met elke uit­vraag een stap rich­ting meer circulair/duurzaam. Het went van­zelf, ook bin­nen de orga­ni­sa­tie. Des­noods door cir­cu­la­ri­teit onder­werp van gesprek te maken in de aan­be­ste­ding of de contractfase.

Bonus tip: inno­va­tie komt met val­len en opstaan. Blijf dus voor­al opstaan, leren en opnieuw proberen!