Evaluatie Beleidsregels Provinciaal Inpassingsplan Bommelerwaard

De Bommelerwaard is een gebied van meer dan 1.100 hectare in de provincie Gelderland waar een groot accent ligt op glastuinbouw en paddenstoelenteelt. De sector levert een grote bijdrage aan de nationale en lokale economie maar heeft ook negatieve effecten op ruimtelijke kwaliteit, leefbaarheid, waterkwaliteit en verkeersveiligheid. Er is sprake van groeipotentieel dat zonder maatregelen wordt ingevuld door het uitbreiden van bestaande gebieden en het ontwikkelen van nieuwe.

Vanuit maatschappelijk perspectief wordt de groei bij voorkeur ingevuld door intensivering en herstructurering van bestaande gebieden in plaats van het ontwikkelen van nieuw areaal. In dat geval kan de economische ontwikkeling van de sector samen worden vormgegeven met duurzaamheid op het gebied van energie en water, efficiënte en veilige logistiek, leefbaarheid voor de bewoners en landschappelijke kwaliteit.

De provincie Gelderland, de gemeenten Maasdriel en Zaltbommel en het Waterschap Rivierenland werken als verantwoordelijke publieke partijen in het gebied nauw samen om de groei van de glastuinbouw en paddenstoelenteelt in goede banen te leiden. Om dat te bereiken is onder andere een Provinciaal Inpassingsplan (PIP) opgesteld. Het PIP ziet op 14 gebieden in de Bommelerwaard waar glastuinbouwgebieden aanwezig zijn. In het PIP is daarbij onderscheid gemaakt tussen intensiveringsgebieden, reserveconcentratie-gebieden en extensiveringsgebieden.

In extensiveringsgebieden is nieuwvestiging van glastuinbouw onmogelijk gemaakt. De mogelijkheid voor nieuwvestiging en/of uitbreiding van glastuinbouw en paddenstoelenteelt in intensiveringsgebieden en reserveconcentratiegebieden is niet rechtstreeks mogelijk gemaakt in het PIP, daarvoor moet eerst gebruik worden gemaakt van de in het PIP opgenomen wijzigingsbevoegdheid.

Voor het opnemen van een wijzigingsbevoegdheid is gekozen om ervoor te zorgen dat de herstructurering plaatsvindt conform de voorwaarden uit de Samenwerkingsovereenkomst uit 2009 tussen de provincie, het Waterschap Rivierenland en de gemeenten Maasdriel en Zaltbommel. Daarbij gaat het dan met name om voorwaarden omtrent landschappelijke inpassing, verkeer en een optimale benutting van het beschikbare areaal. In de “Beleidsregels uitvoering herstructurering glastuinbouw en paddenstoelenteelt Bommelerwaard 2015” zijn de kaders, uitgangspunten en maatregelen voor het komen tot een wijzigingsplan opgenomen.

Voor o.a. het begeleiden en ondersteunen van tuinders in het kader van de gebieds(her)inrichting conform het PIP en de bijbehorende Beleidsregels is door de gezamenlijke publieke partijen het Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard (PHTB) opgericht.

De provincie heeft AT Osborne gevraagd om de beleidsregels behorend bij het PIP evalueren. Meer specifiek wil zij antwoord op de volgende vragen.

1. Welke besluiten zijn er precies genomen en waarom?
2. Werkt het gekozen instrumentarium?
3. Zou het instrumentarium aangepast moeten worden en zo ja, hoe?
4. Biedt de komende Omgevingswet daarvoor aanknopingspunten?

Voor het beantwoorden is een omvangrijke hoeveelheid aan rapporten en verslagen geanalyseerd. Op grond daarvan is onder andere een tijdslijn opgesteld van de besluiten en rapportages en andere belangrijke gebeurtenissen in relatie tot het PIP en de Beleidsregels. Hiermee is de aanleiding en context van de Beleidsregels verduidelijkt.
Daarnaast zijn gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de provincie, het dagelijks bestuur van het PHTB, de directie en accountmanagers van het PHTB en de sectorvertegenwoordigers. Deze gesprekken waren de belangrijkste bron van informatie voor het beantwoorden van de vragen over de effectiviteit en efficiëntie van de Beleidsregels.

De combinatie van de schriftelijke en mondelingen informatie met onze kennis en ervaring hebben geleid tot conclusies en aanbevelingen voor de toekomst.