Een spoorboekje als wegwijzer: je weg vinden in de Omgevingswet
Per 1 juli 2022 treedt naar verwachting de Omgevingswet in werking. Hoewel de provincie Limburg al in lijn met de Omgevingswet werkt door “omgevingsvraagstukken in hun samenhang te bezien”, had zij behoefte aan meer inzicht in wat de Omgevingswet voor haar rol en werkprocessen betekent. De werkprocessen gaan immers behoorlijk op de schop. Dat komt bijvoorbeeld door het wijzigen van het bevoegd gezag, zoals bij onder andere de bodemtaken, maar ook door een kortere doorlooptijd voor een aanvraag omgevingsvergunning.
Al snel bleek bij de provincie Limburg dat het niet werkt om allemaal zelf in het nieuwe stelsel van de Omgevingswet te duiken en de wetteksten aandachtig lezen. De tijd om dit te doen ontbreekt namelijk simpelweg. Daarnaast blijkt de Omgevingswet voor een aantal collega’s een “ver van mijn bed show”. En waar moet je eigenlijk beginnen? Daarom pakt de provincie Limburg dit centraal aan. Aan ons werd gevraagd de Omgevingswet te ontleden voor de taken die de provincie uitvoert en de artikelen te ordenen naar thema. Met dit overzicht kan de provincie verkennen welke werkprocessen er veranderen. In dit artikel nemen collega’s Lieke Fransen en Eefje Remijn je mee in hun aanpak én wat deze opdracht heeft opgeleverd.
Het proces als katalysator
Aan de hand van een overzicht ordenden we de regels uit het nieuwe stelsel van de Omgevingswet. We benoemden hierbij ook de huidige juridische grondslag. Hierdoor ontstond een soort “was-wordt” overzicht. Voor een collega binnen de provincie Limburg actief in het verlenen van een ontheffing flora en fauna op grond van de Wet natuurbescherming, werd het zo bijvoorbeeld inzichtelijk waar de grondslag te vinden is in het nieuwe stelsel. Een fijn hulpmiddel hierbij waren de reeds geconsolideerde teksten van de Omgevingswet. Tevens was het wekelijks digitaal overleg van een half uur met de opdrachtgever ook erg efficiënt. Stap voor stap werden per thema de artikelen uit de Omgevingswet geordend en ontstond er een gestructureerd overzicht. Dit bleek als een katalysator te werken!
Aan de hand van het overzicht gaan de teams van de provincie Limburg met elkaar in gesprek. De Omgevingswet gaat als het ware “nu echt leven”, aldus onze opdrachtgever. Concrete vragen komen nu naar voren. Welke mogelijkheden heeft de provincie nu eigenlijk op basis van de Omgevingswet om bij te dragen aan een gezondere leefomgeving? En hoe werkt het advies- en instemmingsrecht voor activiteiten waarvoor Gedeputeerde Staten het bevoegd gezag zijn onder het nieuwe stelsel? In twee notities zijn we ingegaan op deze vragen. We beschreven aan de hand van onder andere instrumenten uit de Omgevingswet hoe de provincie haar ambities, met name gericht op gezondheidsbevordering, kan uitvoeren. En we brachten het advies- en instemmingsrecht voor Gedeputeerde Staten in beeld.
Een spoorboekje helpt op weg
Veel mensen moeten hun weg nog gaan vinden in de Omgevingswet. Een overzicht per thema met alle relevante regels uit de wet, AMvB’s en regeling helpt daarbij. Je kunt het zien als een spoorboekje. Een boekje dat je helpt om per thema je weg te vinden in die honderden artikelen. Denk hierbij aan de thema’s geluid, luchtkwaliteit, bodem, natuur, grondeigendom, water, (spoor)wegen, archeologie, houtkap, toezicht en handhaving. Het is fijn als die regels geordend per thema bij elkaar staan. Zo weet je waar je ze kan terugvinden in de Omgevingswet, AMvB of regeling.
Kortom, in één oogopslag kun je zien welke nieuwe regels voor jou van toepassing zijn. Soms verandert er behalve de juridische grondslag inhoudelijk niets ten opzichte van de huidige praktijk, maar dat is zeker niet altijd zo. Zorg dus dat op tijd per thema de relevante regels in beeld zijn gebracht. Het helpt je bij het inrichten van de juiste route in jouw werkprocessen. Je moet immers wel weten welke paden je moet of kunt bewandelen. Dan pas krijg je een gevoel bij wat de Omgevingswet echt voor jou gaat betekenen.
Op de site van De Rijksoverheid vind je meer informatie over de Omgevingswet.
