Wat de publieke sector van het bedrijfsleven kan leren over verduurzaming

Geplaatst op 2 januari 2023

‘Het bedrijfsleven verduurzaamt sneller dan de overheid’ schrijft natuur en milieu in het Algemeen Dagblad op 19 juni 2021. Hoe doen bedrijven dat? Wat kan de overheidssector leren van het bedrijfsleven, om gezamenlijk dichter bij het bereiken van de klimaatdoelen te komen, of deze zelfs te behalen?

Verduurzaming bedrijfsleven en publieke sector

In het klimaatakkoord van Parijs (2015) sloten 195 landen en de Europese Unie één overkoepelend akkoord dat de opwarming van de aarde tot ver onder twee graden Celsius moet houden in 2050, met als doel 1,5 °C, om ernstige gevolgen van klimaatverandering te voorkomen.

De publieke – en private sector werken aan maatregelen om de wereld tegen klimaatverandering te beschermen en opwarming van de aarde te beperken. Daarin draagt de publieke sector de verantwoordelijkheid om het voortouw te nemen met duidelijke wet en regelgeving en kaders. Deze moeten richting geven voor de invulling en uitvoering van maatregelen door onder meer de private sector. Helaas blijkt uit jaarcijfers dat extra maatregelen nodig zijn om klimaatdoelen te behalen. Het Planbureau voor de Leefomgeving waarschuwt dat plannen, om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, ontoereikend zijn.

Wat kan de overheidssector leren van het bedrijfsleven, om gezamenlijk dichter bij het bereiken van de klimaatdoelen te komen, of deze zelfs te behalen?

Houding en gedrag van bedrijven: risico’s omzetten in kansen

Uit een onderzoek van KPMG blijkt dat bedrijven klimaatverandering als één van de grootste risico’s voor hun bedrijf zien. Maar deze risico’s zetten zij om in kansen. Het vraagt om een bepaalde houding tegenover risico’s en gedrag om hiermee om te gaan. Bedrijven realiseren zich dat zij kunnen inspelen op de stijgende aandacht voor klimaatverandering en dus financieel voordeel kunnen behalen uit het rekening houden met het klimaat.  Zodra zij in het risico een kans zien, reageren zij snel.

Wanneer je de website van een bedrijf bezoekt, heeft de meerderheid een aparte webpagina over hun aanpak op het gebied van duurzaamheid. En binnen bedrijven houden hele teams zich fulltime bezig met duurzame ontwikkelingen. Maar ook steeds vaker is het totale business model van bedrijven gefocust op duurzame producten of diensten. Want zij realiseren zich dat hun bestaansrecht en groei afhangen van de mate waarin zij kunnen inspelen op wereldwijde trends (die elkaar opvolgen), behoeften van de consument (die zich blijven ontwikkelen) en de mate waarin zij in staat zijn gemotiveerde medewerkers aan te trekken. Spelen zij hier niet op in, dan leidt dat al snel tot minder omzet.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Wanneer het gaat over duurzaamheid en het bedrijfsleven, valt al snel het begrip ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’. De basis voor hun houding, en uiting van gedrag zie je hierin terug. Maatschappelijk verantwoord ondernemen richt zich op het vinden van een balans in aandacht voor drie p’s: people, planet, en profit/prosperity. Deze onderwerpen hangen met elkaar samen. Bedrijven zijn uitstekend in staat daar een goede balans in te vinden.

People

Duurzaamheid gaat over meer dan aandacht besteden aan het klimaat of milieu. Een maatschappelijk verantwoord bedrijf heeft ook aandacht voor haar medewerkers. Want een veilige werkomgeving, waar men de ruimte krijgt voor eigen ideeën en creativiteit, en waar aandacht is voor goede relaties op de werkvloer, draagt bij aan het geluk van medewerkers. Dit resulteert in hogere productiviteit, innovatie en minder ziekteverzuim en verloop. Daarnaast vinden steeds meer medewerkers zingeving steeds belangrijker, onder meer door maatschappelijke bijdragen te leveren in hun werk. Aandacht besteden aan duurzaamheid en verantwoord ondernemen draagt dus ook bij aan het aantrekken van medewerkers. Daarmee draagt aandacht voor mensen bij aan de winstgevendheid van het bedrijf.

Planet

Bedrijven zorgen ervoor een steentje bij te dragen aan duurzaamheid en/of de maatschappij. De ontwikkeling van producten of diensten die zij leveren heeft vaak een negatieve impact op het milieu. Zij richten zich daarom op het minimaliseren, tegengaan of compenseren van de negatieve milieu-impact.

Profit/prosperty

Uiteindelijk gaat in het in het bedrijfsleven om het maken van winst. En aandacht besteden aan ‘people’ en ‘planet’ levert bedrijven ook winst op. Dit is namelijk niet alleen een verantwoordelijkheid die zij dragen. Bedrijven zetten dit ook in om zichzelf op een bepaalde manier te positioneren. Aandacht voor mens en planeet is namelijk een trend en marktbehoefte. Het verantwoordelijkheidsgevoel onder consumenten, om duurzame keuzes te maken en aankopen te doen, groeit. Consumenten zijn zich steeds meer bewust van de positieve gevolgen van duurzame keuzes, voor zichzelf, de natuur en het milieu. Zij zoeken daarom actiever naar bedrijven die aantoonbaar duurzame producten of diensten aanbieden of een positieve bijdragen leveren aan het milieu of de maatschappij. Steeds vaker zijn consumenten ook bereid hier iets meer voor te betalen. Bedrijven die oprecht aandacht besteden aan duurzaamheid, winnen dus vertrouwen van consumenten, ontwikkelen hiermee een positief imago, en maken uiteindelijk meer winst.

Overheid: focus op snelheid en regie!

Door hun houding en gedrag rond uitdagingen, kunnen bedrijven snel duurzaam innoveren. Maar bedrijven worden hoofdzakelijk gedreven door bedrijfsbelang, waardoor de impact van duurzame innovaties willekeurig is. Zij zoeken nog naar richting; waar werken we met z’n allen naartoe? Welke investeringen moeten we nu doen om gezamenlijk te werken aan een duurzame toekomst.

Op dit moment ervaren bedrijven vooral dat landelijke ambities niet concreet zijn en regelmatig herijkt worden. Duidelijke wetgeving ontbreekt en verduurzaming wordt bemoeilijkt door complexe regels en verantwoordingsprocessen. En dat terwijl hun houding en gedrag juist draait om snelheid.

Een belangrijke les voor de overheid is dat ook in de publieke sector een andere houding en ander gedrag nodig is om de vaart erin te houden. Om te zorgen dat het klimaatakkoord in 2050 tot succesvolle resultaten heeft geleid, moet de politiek niet alleen een duidelijke kaderstellende rol pakken, maar ook sneller worden. Zo kan de publieke sector de kracht van het de private sector benutten om duurzaamheidsdoelen te behalen.

Wat AT Osborne voor u kan betekenen

AT Osborne is doorlopend op zoek naar hoe het anders kan en helpt publieke opdrachtgevers om wezenlijk bij te dragen aan een duurzame leefomgeving. Daarbij hanteren wij een aanpak die draait om integraliteit, strategisch meedenken en uitvoering. Weten wat wij voor u kunnen betekenen? We denken graag met u mee in uw verduurzamingsopgaven.