Warmtetransitie: richting een aardgasvrije generatie

Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn en zet in op de energietransitie. De energietransitie is tevens een warmtetransitie. Hiervoor moet een groot aantal wijken aardgasvrij worden gemaakt, een aantal al op zeer korte termijn. Dit betekent een transitie naar duurzame warmte en het stimuleren van isolatie. De rol van gemeenten is hierin essentieel: zij staan voor een grote uitdaging.

Alle gemeenten hebben hun Transitievisie Warmte (TVW) afgerond. Hierin staan aardgasvrije alternatieven en ook welke wijken aardgasvrij worden in 2030. Op basis hiervan maken gemeenten  uitvoeringsplannen, conform de methodiek van het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW). Dit betekent dat de warmtetransitie in de volgende fase is beland; beleid moet worden omgezet in concrete uitvoering. Onze infographic maakt de stappen concreet en overzichtelijk.

Hulp bij complexe uitvoeringsplannen

De uitvoeringsplannen zijn complex om samen te stellen: de plannen kunnen gemeentegrenzen overstijgen, voor veel gemeenten is het een onontgonnen terrein en het speelt zich af in een complex spanningsveld met een centrale rol voor bewoners. Dit is waar wij een oplossing kunnen bieden. Wij helpen u bij het opschalen van uw visies, ambities en pilots, naar een gemeente-brede aanpak. Wij snappen hoe de lijnen binnen een gemeente lopen en helpen u de koppeling te maken van beleid naar uitvoering, om iedereen op de juiste manier te betrekken.

Voor het opstellen van een grondig uitvoeringsplan is een procesmatige verkenning noodzakelijk (procesplan). Vanuit onze ervaring met complexe processen zien wij dat een goede aanpak van het proces echt tot betere resultaten leidt. Graag denken we actief mee met gemeenten hoe hun aanpak er nu voor staat en waarvoor een procesplan kan helpen. Wij zijn veelvuldig betrokken bij besluitvorming- en uitvoeringsprocessen bij gemeenten en kennen de inhoud van de warmtetransitie. Wij geloven dat de onderstaande aspecten van groot belang zijn binnen dit proces. Ze geven u handvatten om onderbouwd en efficiënt de juiste mensen te betrekken en te informeren.

1. Interne organisatie gemeente

De nieuwe warmtewet betekent meer verantwoordelijkheid voor gemeenten. Het is van belang om te onderzoeken welke afdelingen binnen de organisatie nodig zijn om het uitvoeringsplan op te stellen, hoe er samengewerkt gaat worden en wie de kartrekker wordt. Een resultaat van een organisatiescan is de start voor het mogelijk (her)structuren van de interne organisatie, welke afhankelijk is van en samenhangt met de externe organisatie (aspect 2) en inhoudelijke analyse (aspect 3).

2. Samenwerking met partners

Regierol gemeenten

Gemeenten worden geacht de regierol op zich te nemen. Ook is het van belang om na te denken over intergemeentelijke of provincie-gemeente samenwerkingen. Warmtebeleid overstijgt immers de gemeentelijke grenzen. Dit vraagt om specifieke, breed inzetbare kennis en vaardigheden. Het warmteteam bij AT Osborne bestaat uit ervaren procesmanagers met expertise op het gebied van warmte en energietransitie. Wij hebben de kennis in huis om, samen met u, tot een goed doordacht uitvoeringsplan te komen, waar uw organisatie mee aan de slag kan. Wij zijn in staat om het proces op de rails te zetten (en/of te houden), met een resultaat waar we allemaal trots op kunnen zijn.

De inwoner als actieve afnemer

Veel wijken zullen een transitie ondergaan, waarin op nieuwe duurzame vormen van energielevering wordt overgegaan. De inwoner speelt een belangrijke rol in deze transitie, en zien wij als actieve afnemer; iemand die samen met de gemeente, bedrijven en andere inwoners meewerkt aan de energietransitie. Bij het opstellen van een procesplan is er ‘gevoel’  nodig aangaande de status van de participatie. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de manier en vorm van samenwerking en participatie, en hoe dit op te nemen in het proces- en uitvoeringsplan.

Publiek-private samenwerkingen

Naast publieke partijen als regisseurs en inwoners als actieve afnemer, zijn er marktpartijen nodig om energie/warmte te produceren en te leveren. Onze ervaren (omgevings)managers kunnen ‘tussen de partijen in’ staan. We hebben brede ervaring met inkoop- en contractmanagement bij overheidsinstanties en het opzetten van PPS-constructies bij stedelijke ontwikkelingen en infrastructurele projecten. We kunnen een accurate inschatting maken van de status quo van het participatie-aspect en de benodigdheden om een draagkrachtig uitvoeringsplan op te stellen, waar iedereen zich in kan vinden.

3. Inhoudelijke analyse

Het opstellen van een procesplan (om tot een uitvoeringsplan te komen) vraagt om een inhoudelijke verkenning van de warmtetransitie. Het gaat om de samenhang tussen het technische -, financiële -, en bestuurlijk-juridisch vlak. Waarschijnlijk verschilt de inventarisatie per wijk/ gebied, mogelijk vooral op technisch vlak in samenhang met het financiële aspect. Verschillende wijken bieden verschillende technische oplossingen, mede afhankelijk van de sociaal-maatschappelijk inrichting van deze wijk (onderzocht in ‘samenwerking met partners’) in combinatie met de ruimtelijke inrichting. Voor verschillende bevolkingsgroepen zijn verschillende technische oplossingen efficiënt en effectief. Dit moet onderzocht worden tijdens een eerste inventarisatie.

4. Integrale haalbaarheidstoets

Daarnaast is een finale integrale haalbaarheidstoets nodig, ter verificatie van het procesplan. Het is van belang om momenten te bepalen wanneer je integraal de haalbaarheid van een uitvoeringsplan test. Op deze manier kan er, waar nodig, tijdig worden bijgestuurd. Hierbij wordt aandacht besteed aan de samenhang tussen de voorgaande drie procesonderdelen. Met integrale haalbaarheidstoetsen worden go/no-go momenten in elke fase van het opstellen van het uitvoeringsplan ingebouwd, waarbij de juiste personen in de juiste rol gezet worden om tot een heldere afweging te komen.

Ervaren procesmanagers voor een gedegen proces- en uitvoeringsplan

Ons team bestaat uit procesmanagers en warmtestrategen die de inhoud volledig kunnen overzien. Zij kunnen snel doorgronden wat u nodig heeft om tot een proces- en uitvoeringsplan te komen. Wij brengen snel in kaart wat de wisselwerking is tussen wijken, buurten en gebouwen. Daarnaast hebben we kennis in huis omtrent warmtetechnieken en de gekoppelde onzekerheden. Wij kunnen het kernprobleem scherp neerzetten in het procesplan, wat zorgt voor een uitvoeringsplan met draagvlak, waar uw organisatie regelmatig aan kan toetsen.

Meer weten? Neem dan contact op met één van de onderstaande contactpersonen.