Verbetering A27 Houten-Hooipolder: 47 kilometer snelweg en 4 bruggen

Voor Rijkswaterstaat is het momenteel het grootste project met een 2-fasen aanpak: de aanleg van extra rij- en spitsstroken op 47 kilometer snelweg, plus de vervanging van vier bruggen op de A27 tussen Houten en Hooipolder. AT Osborne doet, samen met PwC, de projectbeheersing voor deze megaklus. Fase 1 ging in 2023 van start. Sandra Brouwer en Joost van Blokland over ingespeelde teams en slappe grond.

Vrijwel dagelijks schittert de A27 tussen Houten en knooppunt Hooipolder in de filemeldingen. Om de doorstroming structureel te verbeteren -en om het sluipverkeer in de omliggende gebieden terug te dringen- neemt Rijkswaterstaat dit traject flink onder handen. Dat is inclusief de vier grote bruggen die er deel van uitmaken: de Houtensebrug wordt verbreed en de Hagesteinsebrug, de Merwedebrug en de Keizersveerbrug worden vervangen. Die bruggen, zo vinden de Osborners, maken het leuk. “De vervanging en renovatie van kunstwerken die aan het einde van hun levensduur zijn, vormt een actuele opgave in Nederland”, weet Joost. “Bovendien”, zo vult Sandra aan, “brengen ze een extra uitdaging met zich mee. Bruggen en extra rijstroken realiseren in een omgeving met slappe grond behoort tot de ingewikkeldere klussen. Daar zetten wij graag onze tanden in.”

Het is razend interessant om van nabij mee te maken hoe de 2-fasen aanpak in de praktijk werkt.

Leren

Maar er is nog een ander element dat dit project voor Joost en Sandra extra boeiend maakt. Rijkswaterstaat maakt gebruik van de 2-fasen aanpak. Waar een project traditioneel wordt aanbesteed en meerdere partijen zich inschrijven, een prijs uitbrengen voor het geheel en vervolgens één partij aan de slag gaat, is dat traject hier in twee delen opgeknipt. In fase 1 werken Rijkswaterstaat en de geselecteerde marktpartij samen het ontwerp uit en maken ze de risico’s inzichtelijk, voordat de definitieve prijs voor de bouwfase (fase 2) wordt bepaald. Bekend terrein voor AT Osborne, want het ondersteunde Rijkswaterstaat bij de totstandkoming van de in april 2023 gepubliceerde handreiking ‘Toepassing 2-fasen aanpak’. “Maar”, zegt Joost, “het is allemaal nog steeds redelijk nieuw. En dit is momenteel één van de grootste projecten waarbij Rijkswaterstaat de 2-fasen aanpak toepast. Ik vind het razend interessant om van nabij mee te maken hoe het in de praktijk werkt. Wat gaan we hier leren, en kunnen we dat ook weer meenemen naar volgende projecten?”

Vooraf goed nadenken

Bij het A27-project is fase 1 begin 2023 van start gegaan. “Gezien de omvang van het werk gaat dat wel twee of drie jaar duren”, aldus Sandra. “Zoals gezegd maken vooral de bruggen het complex. Er spelen meerdere risico’s, zoals de slappe grond en bijvoorbeeld de vraag of je stukken fundering kunt hergebruiken. Vanuit het Tracébesluit werken we met tussenstappen naar het definitief ontwerp toe. Tijdens elke stap kijken we vanuit projectbeheersing naar de kostenraming, de planning en de risico’s. Het is een zorgvuldig en beheerst proces. En dat is ook precies de bedoeling. Rijkswaterstaat kiest voor de 2-fasen aanpak om de onzekerheden in het project te verkleinen vóórdat een marktpartij wordt gevraagd een definitieve prijs in te dienen. In deze eerste fase werken we eraan om de risico’s gezamenlijk te doorgronden. Op basis daarvan worden ontwerpkeuzes gemaakt die de risico’s minimaliseren. Kort gezegd is het een kwestie van vooraf goed nadenken.”

Ingespeeld

Met een team van circa 15 personen, waarvan ongeveer een derde Osborners, nemen Sandra en Joost de opdrachtgever de projectbeheersing uit handen. Dat betekent aandacht voor risicomanagement, planning, financiën, scope, kwaliteit en capaciteit. De resultaten van hun werk vertalen zij in verantwoordingsinformatie. Daarmee wordt aan interne en externe stakeholders uitgelegd waarom de projectorganisatie de keuzes maakt die het maakt. Ook verzorgen zij de sturingsinformatie, ontsloten via een digitaal dashboard, waarmee het project effectief aangestuurd kan worden.

Joost is enthousiast over het team. “We hebben met een deel van dit team al eerder samengewerkt aan het Sluizenprogramma van Rijkswaterstaat. Dus we zijn goed op elkaar ingespeeld. We weten wat we van elkaar kunnen verwachten. Dat stelt ons in staat om de opdrachtgever goed te bedienen.” In individueel opzicht is Joost zelf ook aardig ingespeeld voor deze opdracht. Met enige korte onderbrekingen werkt hij al twaalf jaar aan opdrachten voor Rijkswaterstaat. “Dat kun je wel zien als een meerwaarde. Ik weet van de hoed en de rand, ken veel mensen, weet hoe de systemen werken en heb ook operationeel werk gedaan.” Wat eveneens goed uitkomt: Joost was een jaar werkzaam op het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat. “Dat helpt mij nu om de ins en outs van dit project helder uit te leggen aan onze opdrachtgevers.”

Langlopend commitment

Ook Sandra beschikt over relevante ervaring, maar vanuit het andere perspectief. Ze werkte jarenlang bij de internationale tak van een groot bouwbedrijf. “Ik was daar betrokken bij het realiseren van grote waterbouwprojecten. En ook daar hield ik me bezig met projectbeheersing, dus sturen op planning en kosten, en het uitdenken van risico’s. De ervaring die ik daar heb opgedaan komt in dit project goed van pas, zeker in de rol van gesprekspartner van de aannemer.”

Het A27-project is een langlopende klus, waaraan AT Osborne zich ook langlopend gecommitteerd heeft. Fase 1 loopt van 2023 tot 2025, fase 2 (de uitvoering) van 2025 tot 2031. “Dat commitment voor de langere termijn maakt het ook interessant. Elke fase kent zijn eigen dynamiek en uitdagingen. Maar gedurende zo’n lang traject kan voor de individuele adviseur uiteraard het moment komen om zich op een ander uitdagend project te storten. Gelukkig beschikt AT Osborne over een heel reservoir aan goede adviseurs om een opengevallen plek weer op te vullen. Misschien is dat juist ook wel goed. Nieuwe mensen brengen ook weer nieuwe energie. Bovendien doen op die manier meerdere personen de specifieke kennis en ervaring van de 2-fasen aanpak op. Die zijn dan ook weer inzetbaar voor toekomstige, nieuwe projecten.”